Illa e mar da Marola vista polos escritores

En pleno Golfo Ártabro, a metade da ruta marítima entre Ferrol e A Coruña, atópase a illa da Marola. Está situada fronte a Punta Pedrido e Punta Rasa, na freguesía de Santa María de Dexo dentro do concello de Oleiros. A pouco máis de 700 metros cara ao leste da Marola atópase unha pena máis pequena coñecida como O Marolete.

A Marola é un irregular penedo, maiormente formado de pedra de gra, case espido de vexetación, emerxendo do mar escasamente a unha milla da costa. A illa acolle una fauna de aves nidificantes como o corvo mariño cristado e a gaivota patiamarela e mamíferos como lontras e morcegos, gozando de merecida sona as sardiñas e as pescadas das súas augas.

A illa da Marola sempre estivo presente na memoria popular dos ferroláns e dos coruñeses. En Ferrol leva o nome de A Marola unha rúa do barrio de Canido mentres que na Coruña o fai unha rúa do barrio de Monte Alto. Ao longo da historia, a illa da Marola recibiu a atención de moitos escritores e viaxeiros na súa obra.

Tanto Cornide de Saavedra na súa obra Descripción circunstanciada de la Costa de Galicia (ano 1764) como Lucas Labrada na súa Descripción económica del Reyno de Galicia (ano 1802) definen o devandito accidente xeográfico co nome de Pena da Marola. Para o primeiro dos ilustrados trátase dun «escollo grande y peligroso, donde zozobran muchas embarcaciones y el único mal paso para los buques que cruzan continuamente de La Coruña y Betanzos al Ferrol».

O militar inglés William Dalrymple que embarcou na Coruña cara a Ferrol, no seu libro Viaje por España y Portugal o ano 1774, describe o seu paso polas proximidades da Marola: «En la bahía de Betanzos hay una roca a cosa de una milla de la orilla que no podíamos doblar; los marineros decidieron doblarla por la parte de tierra; el pasaje, al oir la decisión, comenzó a clamar contra la medida ……….. Cuando llegamos a la roca, que tenía el peor de los aspectos, las olas nos sacudían y nos hacían rodar ……..».

O ano 1797 o ilustrado ferrolán Caamaño y Pardo referíase nun escrito á viaxe de transporte de mercadorías entre Ferrol e A Coruña: «Cuya travesía es muy temible por ser la costa brava, el choque y encuentro de rías y vientos impetuosos, tanto que los prácticos tiemblan este corto pasaje más que otros viajes más largos; y en un medio hay un baxío que llaman La Marola, cuyos peligros lo explica con énfasis un proverbio vulgar: el que pasa la Marola, pasa la mar toda»

O escritor inglés George Borrow fixo a travesía por mar desde A Coruña á Ferrol o ano 1836. Describe o seu paso polas proximidades da illa no seu libro La Biblia en España: «Me mareé mucho en la travesía y tuve que ir echado, casi sin sentido, en el fondo de la pequeña lancha en que me embarqué, abarrotada de gente. El viento era contrario y la marejada muy fuerte. No pudimos izar la bandera; cuatro o cinco marineros nos llevaron a remo y en todo el tiempo no cesaron de cantar canciones gallegas».

 Tamén o escritor e periodista coruñés Wenceslao Fernández Flórez o ano 1918 nas crónicas parlamentarias que publicou no diario ABC co título de «Acotaciones de un oyente”, falando das viaxes no vapor da Coruña a Ferrol escribe: «Durante muchos días se vió obligado a pasar la Marola – donde los vientos del Sudoeste alzan oleadas furiosas -, sobre la cubierta de un pequeño vapor que le transportaba a La Coruña”»

Noutro libro de viaxes, A través de Galicia (crónicas y paisajes) de Daniel Martínez Ferrando, editado o ano 1922 en Barcelona, pódese ler: «Poco a poco queda la costa envuelta en una bruma ligera; el sol, oculto, dibuja una línea de plata en lontananza, y en los montes brumosos, lagos de luz dorada. ………. En el viento impetuoso hay como un grito de lucha. La embarcación es juguete del oleaje: nadie pasea por la cubierta y en algunos pasajeros se advierten síntomas de mareo»

Finalmente o escritor ferrolán Torrente Ballester na súa obra Dafne y ensueños refírese aos vapores que facían a travesía entre Ferrol e A Coruña, escribindo «La Marola es una peña que emerge más o menos en un lugar donde las corrientes se juntan y arman un buen remolino. Decían quienes lo vieron, que yo no fuí en él jamás, que el barquito, en cuanto abandonaba la ría empezaba a bailar, y no lo dejaba hasta enfilar el castillo de San Antón».

Nunha próxima ocasión temos que falar da toponimia referente á Marola, dos abundosos poemas que inspirou e dos refráns, cantigas e cancións populares a ela referidas.

Pola transcripcion Juan J. Burgoa.

Lea también

Seleccionados os catro proxectos para as Residencias Artísticas Mariñán de Literatura e Pensamento

Francisco Rodríguez Casal, Esperanza Mariño Davila, Laura Martínez Mateo e Carmen Marina Vidal Valiña son …