Os maios de Canido, unha rechamante tradición conservada

Os ritos e cerimonias das festas do mes de Maio, os xenericamente coñecidos en Galicia como Maios, son os residuos que quedaron de antigos cultos de orixe agraria e propiciatoria, conservados con maior ou menor intensidade pola maior parte das comunidades agrícolas europeas. Aínda que os modos de celebración son variables segundo os diferentes lugares e culturas, teñen en común o feito de festexar o fin do período invernal e o comezo do bo tempo coa floración e maduración vexetal.

Moitos dos costumes e manifestacións populares conectadas con estes ritos profanos das festas primaverais, caso do acendido de luminarias nos campos sementados, a colocación de ramos nas vivendas ou os percorridos polas rúas entoando cancións e pedindo diñeiro ou especies, foron condenadas de xeito patente e repetida pola Igrexa desde os primeiros séculos da era cristiá.

Isto non foi impedimento para que a propia Igrexa, co sincretismo e oportunidade que caracterizan a súa permanencia a través dos séculos, foise adaptando e integrando dentro dos seus ritos relixiosos varias deses antigos costumes, convertendo así Maio no Mes das Flores e adoptando como propia a festividade da Invención ou Exaltación da Santa Cruz, festa que pasou do inicial 1 de Maio á data actual do 3 do mesmo mes.

No que atinxe aos propios Maios cumpre salientar os Maios humanos ou viventes, as Maias (versión feminina), os altares de Maio, os Ramos de Maio, colocados adobiando portas e ventás, os Maios figurativos, os Arbres de Maio, mesmo os Maios que se colocan adornando fontes e cruceiros, variantes todas elas que veñen acompañadas de coplas e cancións, nas que a xente moza critica ás institucións e satiriza ás persoas.

Canido, o barrio alto de Ferrol, formouse dun xeito paseniño desde tempos medievais, tendo unha orientación especialmente agrícola e labrega, con vivendas cercadas de leiras e hortas, moitas delas dedicadas ao cultivo da vide e os cereais. Todo iso explica que un barrio practicamente urbano de Ferrol aínda hoxe conserve uns ritos e costumes propios do mundo rural.

Por mor diso, tanto a vertente relixiosa das festividades de Maio, manifestada na procesión e Festa da Santa Cruz, como a celebración profana de Os Maios, co mantido costume de adobiar con plantas e flores o secular cruceiro da Praza de Canido ou de levantar pequenos altares e figuras vexetais nas rúas do barrio, tiveron lugar durante estes días como mostra da persistencia das vellas tradicións dos seus veciños.

Lea también

Seleccionados os catro proxectos para as Residencias Artísticas Mariñán de Literatura e Pensamento

Francisco Rodríguez Casal, Esperanza Mariño Davila, Laura Martínez Mateo e Carmen Marina Vidal Valiña son …